<p class="ql-block"><b style="font-size:18px;">序言</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:18px;">老夫蜀中一休退閑散佬,眼花發(fā)白,唯舌根尚硬,改不了滿口椒鹽川腔。平日蹲坐茶鋪,耳聽八方市井,尤喜那些蹦跳鮮活之俗語——或如“格老子”石破天驚,或如“錘子”橫沖直撞,再如“龜兒子”百變莫測。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:18px;">外人聞之輒皺眉,疑為粗鄙,老夫偏覺其聲如裂帛,情似沸鍋,字字砸地能冒火星子!遂抓耳撓腮,搦禿筆一支,強(qiáng)以賦體釋其妙趣。唯恐明珠蒙塵,巴蜀真性情被曲解作潑皮罵街也。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:18px;">閑散文字不過是老茶客沖殼子,口水話裹文墨——自知雅不及相如賦,雄難比東坡詞,但求三分詼諧七分真,博得川人拍腿一笑,外省客恍然悟得:原來罵聲里頭,藏著一盆江湖火鍋,煮的是熱辣生活,熬的是通透人生。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:18px;"> 乙巳深秋 蜀中散叟自嘲于小銅山腳</b></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">《“格老子”賦》</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">巴山巍巍,蜀水泱泱。天崩一句“格老子”,撞出川人萬古腸!莫道此語粗豪,個(gè)中自有文章。且聽龍門陣擺起,殼子沖開一方陰陽。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">夫“格老子”者,非罵非狂,似嗔似剛。開口如驚雷落地,閉口似花椒嗆喉——</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">三分火氣,七分詼諧,十分家常!</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">此乃川人通達(dá)之密碼,情緒之總閥,江湖之印章!</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">溯其源也:</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">或曰源出僰人古調(diào),或云來自湖廣舊腔。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">闖過劍門險(xiǎn)關(guān),泡過岷江急浪。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">歷經(jīng)三千年浸泡——</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">文君當(dāng)壚時(shí)淬其媚,武侯北伐時(shí)煉其剛;</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">太白詠蜀道添其奇,東坡燉肘子加其香。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">終成這枚語言核彈,炸開多少世態(tài)炎涼!</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">觀其百變神通,</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">遇堵車一聲“格老子”,頓化焦躁為笑談。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">火鍋翻滾喊“格老子”,滿腔快意透穹蒼。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">忽聞喜訊嚷“格老子”,茶碗震落三丈光。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">重逢故人吼“格老子”,巴掌拍肩淚暗藏。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">至若那:</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">車被刮蹭怒喝“格老子”,轉(zhuǎn)頭保險(xiǎn)慢商量。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">腳踢桌角痛呼“格老子”,抱腳跳如單足獐。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">麻將放炮笑罵“格老子”,鈔票甩得啪啪響。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">娃兒搗蛋嗔斥“格老子”,眼底卻帶笑意揚(yáng)。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">更若那:</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">看變臉絕活驚呼“格老子”,下巴跌到胸口上。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">嘗新品兔頭大贊“格老子”,拇指翹到云中央。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">友人遭難沉聲道“格老子”,掏錢出力又扛梁。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">地震樓搖笑喊“格老子”,板房里擺開麻將場。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">乃若婆娘罵漢“格老子”,鍋鏟敲得鐺鐺響——</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">轉(zhuǎn)眼端出回鍋肉,辣子雞丁滿屋香!</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">此聲此情此境界,豈是洋文"Oh My God" 可丈量?</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">由此觀其人:</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">表面潑辣如二荊條,內(nèi)里溫潤似三花茶。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">義字當(dāng)頭敢掏肺,笑中藏智解千枷。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">錦里寬窄巷中客,皆是江湖老饕家!</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">由此論其物:</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">火鍋沸騰“格老子”響,毛肚鴨腸戰(zhàn)正酣。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">花椒一爆乾坤顫,辣子半勺鬼神慌。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">川江號子震峽谷,變臉絕活驚四方。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">莫道盆地關(guān)隘鎖,五湖四海一鍋香!</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">嗟乎!</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">一句“格老子”,千年江湖氣。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">可罵晴雨不測天,可笑世事多荒唐,</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">可暖寒夜冷灶頭,可壯斷橋孤膽郎。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">非是西蜀無雅言,只因活法太滾燙。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">不要斯文要痛快,撇開虛禮開真腔!</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">老夫本是川渝佬,也學(xué)少年拍胸膛:</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">格老子!人生百味似川菜,</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">酸甜苦辣麻——</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">不妨都嚼出響當(dāng)當(dāng)!</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">縱有風(fēng)雨劈面來,吼聲格老子——</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">照舊太陽出來啰喂,白首猶是少年郎!</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">— 吾乃蜀中散叟,素耽巴蜀俗語。嘗以巷語入律,尤覺"格老子"三字最得川魂之妙,市井可參禪,俗言能見性。然江淮之士多訾為粗鄙,恐其妙處世人未解,遂抓耳撓腮,作此市井逍遙賦。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">若嫌老夫扯把子,您嘞,多半不是川人!</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">若能解此中真味,則巴蜀精魂盡在矣!</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;"> </b></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">《“錘子”賦》</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">蜀中有妙物,名錘實(shí)非錘。不在匠人手,偏生唇齒間。今作逍遙賦,諸君聽端詳,此物看似粗莽漢,實(shí)乃川人百寶囊!</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">"你懂個(gè)錘子!"一聲喝破虛妄,否定間盡顯巴蜀人耿直性情。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">"你說個(gè)錘子?"挑眉顯露迷茫,疑問中自帶二桿子幽默爽朗。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">"錘子!怪球得很" 瞪目驚訝難量,感嘆之時(shí)滿是鮮活夸張。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">"錘子!你龜兒子" 笑罵皆見情長,親昵之處更顯川人熱腸。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">至若市井中,更是顯神通,</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">菜場還價(jià)時(shí),"貴了,賣個(gè)錘子"聲嘈雜,買賣之間有章法。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">麻將點(diǎn)炮時(shí),"喔嚯,點(diǎn)個(gè)錘子"震屋梁,輸贏之間顯豪爽。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">酒過三巡后,"干了,怕個(gè)錘子"見真心,醉醒之間皆友情。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">上班遲到時(shí),"堵個(gè)錘子車"跺腳桿,焦急之中帶調(diào)侃。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">加班熬夜時(shí),"加個(gè)錘子班"揉眼花,無奈之下顯豁達(dá)。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">更見那,</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">火鍋店里,"錘子好辣"猛灌豆奶,涕淚交加還要加辣。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">公交車上,"擠個(gè)錘子"嘟囔不滿,卻將老幼護(hù)在身前。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">球場失利時(shí),"打個(gè)錘子球" 摔毛巾,轉(zhuǎn)眼又喊雄起。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">K歌跑調(diào)時(shí),"唱個(gè)錘子歌"搶話筒,自信滿滿繼續(xù)吼。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">最是語氣變,意境各非常,</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">怒時(shí)如重錘——"錘子?xùn)|西!"聲震窗欞響,正氣凜然;</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">嘆時(shí)似落錘——"搞錘子了哦"搖頭無奈狀,苦笑從容;</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">喜時(shí)若輕錘——"耍個(gè)錘子哦"笑捶友人膀,親密無間;</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">驚時(shí)像飛錘——"錘子,爪子了?" 瞠目四下望,質(zhì)疑異常。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">尤妙在,</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">地震棚中,"震個(gè)錘子"麻將照打,天塌下來先摸一把;</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">田間地頭,"累個(gè)錘子"汗水直流,稻浪翻滾笑迎豐收;</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">茶館閑擺,"擺個(gè)錘子"瓜子一堆,龍門陣帶殼子緊到吹;</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">巷尾糾紛,"吵個(gè)錘子"眾人勸和,三言兩語干戈化玉帛。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">此物最堪奇,化俗為雅章。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">撕破虛偽面,砸碎冷漠墻。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">試出真情意,辨明假心腸。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">川人性耿直,不屑文雅腔。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">但憑真性情,逍遙人世闖。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">嗟乎!</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">巴山蜀水孕靈光,煉就方言妙味長。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">莫道錘子是粗魯,其中自有大名堂。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">若能解得真滋味,方知蜀道坦蕩蕩。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">老夫川籍退休翁,素喜巴蜀俗語。前作"格老子"一賦,猶覺未盡方言妙。對"錘子"這等鮮活詞,如鯁在喉不吐不快,此語看似粗魯,實(shí)為川人應(yīng)對世事之智慧,苦中作樂之良方,真情實(shí)意之試金石。恐外省人士誤作粗鄙,特再提禿筆,嬉笑怒罵又一篇。若得諸君會意一笑,便知川人直腸熱肚,罵中是愛,糙里見真矣!若更能活學(xué)活用,便不會挨錘子!</b></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">《“龜兒子”賦》</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">蓋聞巴蜀之地,言熾情烈,市井交鋒,嬉笑怒罵皆成文章。中有奇語“龜兒子”者,堪稱方言一絕,其意縱橫跌宕,非淺薄者可解。今試以文白之筆,戲作此賦,析其百變之相。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">夫“龜兒子”者,其源甚古。龜本靈獸,然俗以幃薄不修者喻之,故生此詈辭。初為攻訐之極刃,直刺宗祧,辱人根本。若仇讎相向,此語一出,頓覺風(fēng)云變色,恍若裂帛擊缶,其鋒刺骨,其勢崩云。所謂“一言誅心,莫此為甚”也。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">然川人豁達(dá),糙語化剛為柔。至親摯友之間,怒罵翻成笑謔:</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">“龜兒子!又偷老子花生下酒?”,此言笑中含嗔,似責(zé)實(shí)寵,盡顯兄弟嬉鬧之趣。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">“龜兒子可以嘛,追到廠花嘍!”,此乃驚喜贊嘆,以反語作褒獎(jiǎng),拳拳相惜之意溢于言表!</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">“龜兒子手氣旺哦,清一色嗦?”,此時(shí)擊桌笑罵,羨慕嫉妒皆在抑揚(yáng)頓挫之間。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">聲調(diào)九轉(zhuǎn),眉目含謔。如辣椒拌蜜,痛甜交加,非知己不能解其趣。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">至若市井常用,已作呵斥常器:</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">老父舉帚追罵:“龜兒子!考個(gè)鴨蛋還有臉笑!”,恨鐵不成鋼之慨,責(zé)之切實(shí)因愛之深。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">陌路驚魂:“龜兒子開車不看路??!”,驚懼交加之宣泄,劫后余生之怨念。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">婆娘跺腳怒嗔:“龜兒子又喝得二麻二麻,才曉得回家!”,怨懟中藏牽掛,叱罵里見溫情。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">此時(shí)如爆竹炸街,響過無痕,早褪盡宗法毒芒,純作情緒泄洪之閘。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">尤妙者,竟成驚嘆之詞:</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">見樓市沖天,頓足呼“龜兒子!房價(jià)要日天嘍!”,難以置信之震驚,民生多艱之慨嘆!</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">嘗火鍋燎唇,咋舌吼“龜兒子!辣得老子直冒顆子汗!”,痛極快極之酣暢,欲罷不能之狂喜!</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">睹娃兒奪冠,拍腿嘯“龜兒子!硬是比老子當(dāng)年還兇!”,青出于藍(lán)之自豪,世代交替之欣悅。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">此時(shí)無人可罵,唯借舊時(shí)罵力,抒今朝震撼,儼然成了戳破世相的感嘆號。</b></p><p class="ql-block"><b style="font-size:20px;">嗟乎!一詞四相,九轉(zhuǎn)輪回。罵聲里藏關(guān)切,戲謔中裹欽佩,驚呼時(shí)透無奈。川人真性情,正在這亦莊亦諧、似貶實(shí)褒之間。若欲參透巴渝人情,且看這“龜兒子”三字如何耍出七十二般變化!</b></p> <p class="ql-block"><b style="font-size:18px;">后跋曰</b></p><p class="ql-block"><b>先作《格老子》以彰其豪邁,繼撰《錘子》以顯其直率,今補(bǔ)《龜兒子》以完其三昧。三賦皆取川渝俚語之精粹,剖市井罵詈之玄機(jī)。非為倡粗鄙之言,實(shí)欲解方言之妙耳。</b></p><p class="ql-block"><b>蓋川人罵語,看似粗蠻,內(nèi)藏溫情。格老子顯其豪氣干云,錘子見其快人快語,龜兒子則展其百變神通。三語連環(huán),恰似川劇變臉,紅臉黑臉,皆是真情實(shí)性。</b></p><p class="ql-block"><b>外省人士若聞此語,切莫驟作貶斥。須知巴渝罵聲中,有關(guān)切之暖意;俚俗言詞里,藏生活之智慧。若能參透這三重境界,便識得川人九分真性情矣!</b></p>