<p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 18px; color: rgb(237, 35, 8);"> 【 習字作業(yè)選錄之二】 </span></p><p class="ql-block" style="text-align: center;"><span style="font-size: 18px; color: rgb(237, 35, 8);">? </span></p><p class="ql-block"><span style="color: rgb(237, 35, 8);"> 《莊子》(又名《南華經》),是戰(zhàn)國中后期莊子及其后學所著道家學說之匯總。《莊子》內容豐富,博大精深,涉及哲學、人生、政治、社會、藝術、宇宙生成論等諸多方面。</span></p><p class="ql-block" style="text-align: justify;"><span style="color: rgb(237, 35, 8);">????以《莊子》之名言警句為素材,習字學經,皆有可樂。</span></p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block"><span style="color: rgb(237, 35, 8);">????“</span><b style="color: rgb(237, 35, 8);">相呴以濕,相濡以沫</b><span style="color: rgb(237, 35, 8);">,不如相忘於江湖”,出自《莊子·內篇·大宗師》。原文為:“泉涸,魚相與處于陸,相呴以濕,相濡以沫,不如相忘于江湖。與其譽堯而非桀也,不如兩忘而化其道。”</span></p><p class="ql-block"><span style="color: rgb(57, 181, 74);">????【注】</span></p><p class="ql-block"><span style="color: rgb(57, 181, 74);">????涸:失去水而干枯。</span></p><p class="ql-block"><span style="color: rgb(57, 181, 74);">????呴:(此處念 xǔ)慢慢呼氣之意。</span></p><p class="ql-block"><span style="color: rgb(57, 181, 74);">????濡:沾濕。</span></p><p class="ql-block"><span style="color: rgb(57, 181, 74);">????沫:唾沫。</span></p><p class="ql-block"><span style="color: rgb(237, 35, 8);"> 在上述引文里,莊子先講了一個“相濡以沫”的故事:泉水干涸了,被擱淺在洼地灘涂上的兩條魚,(互相依偎)互相呵著氣、吐著沫,以潤濕對方。</span></p><p class="ql-block"><span style="color: rgb(237, 35, 8);">????故事中的這兩條魚,在彼此遭遇困境時,不是各自奔命,而是各盡微力互助相救,委實令人動容,可歌可泣。今人以“相呴以濕”“相濡以沫”這兩個成語(或其中的一個)來形容人在困難處境中用其微薄的力量來互相救助。</span></p><p class="ql-block"><span style="color: rgb(237, 35, 8);">????不過,莊子講這個故事,其目的并不是為了贊美患難之交的情誼,而是要引出他所追求的一種境界——“魚陸相忘”。對于崇尚自由、向往逍遙的莊子來說,茍延殘喘的生活當然不是他的追求。在莊子看來:與其在泥淖中廝守,雖拼死相救仍只能艱難掙扎、茍延殘喘,那不如直面現(xiàn)實,彼此放棄執(zhí)念,兩相忘卻,各自暢游于江河湖海,去迎接自由自在的新生活!</span></p><p class="ql-block"><span style="color: rgb(237, 35, 8);">????不僅如此,莊子還由涸澤之魚引申出更高境界的人生觀:“與其譽堯而非桀也,不如兩忘而化其道”(大意是:與其贊譽唐堯的圣明而非議夏桀的暴虐,還不如善惡兩忘而與大道化而為一)。在莊子看來:人們若能超脫肉身和世俗的局限,那么,眼前的困境,也只不過是一場不美之夢;若能毀譽兩忘,以至于忘我,忘卻所欲得,忘卻所將失,那自然會超然于當下,而讓心靈得到洗滌、逍遙自在。</span></p><p class="ql-block" style="text-align: justify;"><span style="color: rgb(57, 181, 74);">????【附注】流傳至今的成語“相呴以濕”、“相濡以沫”、“魚陸相忘”及“相忘江湖”,均源自上文所引《莊子》中的那段話。</span></p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block"><span style="color: rgb(237, 35, 8);">????“舉世</span><b style="color: rgb(237, 35, 8);">譽之而不加勸,</b><span style="color: rgb(237, 35, 8);">舉世</span><b style="color: rgb(237, 35, 8);">非之而不加沮</b><span style="color: rgb(237, 35, 8);">”出自《莊子·逍遙游》。原文為:“……故夫知效一官、行比一鄉(xiāng)、德合一君、而征一國者,其自視也,亦若此矣。而宋榮子猶然笑之。且舉世譽之而不加勸,舉世非之而不加沮,定乎內外之分,辯乎榮辱之境,斯已矣。彼其于世,未數(shù)數(shù)然也。雖然,猶有未樹也。”</span></p><p class="ql-block"><span style="color: rgb(57, 181, 74);"> 【注釋】</span></p><p class="ql-block"><span style="color: rgb(57, 181, 74);"> ①勸:本義是勉勵,此處是“勤勉、努力”的意思。</span></p><p class="ql-block"><span style="color: rgb(57, 181, 74);"> ②沮:此處是“喪氣、頹喪,消沉或灰心失望”的意思。</span></p><p class="ql-block"><span style="color: rgb(237, 35, 8);">????“舉世譽之而不加勸,舉世非之而不加沮”大意是:</span></p><p class="ql-block"><span style="color: rgb(237, 35, 8);">????(即使)世人都贊譽他(指宋榮子),他也不會因此而更加勤勉;(即使)世人都非難他,他也不會因此而更加沮喪。</span></p><p class="ql-block"><span style="color: rgb(237, 35, 8);">????“舉世譽之而不加勸,舉世非之而不加沮”,常被用來形容一個人具有良好的心理狀態(tài)。無論你是誰,只要你能像莊子筆下的宋榮子那樣,堅持自己的價值觀和行為準則,不因受贊譽而欣悅,也不因被非議而沮喪,就不會被外界的褒貶綁架自己的情緒和行為。</span></p><p class="ql-block"><span style="color: rgb(237, 35, 8);">????正如意大利著名詩人但?。ǖ ぐ⒗w利)說的那樣:“走自己的路,讓別人去說吧!”在人生旅途中,只要我們堅守本心,不在乎外人如何評說,就會多一份淡然和坦然,少一份顧慮和擔憂。</span></p><p class="ql-block" style="text-align: justify;"><span style="color: rgb(237, 35, 8);">????荷蘭后印象派畫家梵高曾說過:“每個人心中都有一團火,而路過的人只能看到煙。”現(xiàn)實也告訴我們,來自外界的名聲——不管好壞,都不過是外人吹給我們的一抹彩虹或一縷輕煙,最終都會隨著時間的推移而被拋之九霄云外;唯有我們自己內心深處的那團火,才是我們砥礪前行的無盡動力。</span></p> <p class="ql-block"><span style="color: rgb(237, 35, 8);">????“</span><b style="color: rgb(237, 35, 8);">君子之交淡如水</b><span style="color: rgb(237, 35, 8);">”出自《莊子·山木》。原文為:“君子之交淡如水,小人之交甘若醴;君子淡以親,小人甘以絕。彼無故以合者,則無故以 離?!?lt;/span></p><p class="ql-block"><span style="color: rgb(237, 35, 8);">????這段話大意是:君子的友誼淡得像清水一樣,小人的交情甜得像甜酒一樣;君子因淡泊而心地親近,小人以利相親而利斷義絕。但凡無緣無故而接近相合的,那么也會無緣無故地離散。</span></p><p class="ql-block"><span style="color: rgb(237, 35, 8);">????在莊子看來,君子之間的友誼雖清淡如水,卻能天長地久,因為這種友誼主要是基于相互尊重、相互信任,而不摻雜功利。而小人的交情雖然看似濃甜如醴,但卻難以持久,因為他們的交往包藏著功利之心,這種所謂交情,往往是建立在利益或互相利用的基礎上的。因此,淡如水的君子之交,才是能久經考驗的真人情、真友誼!</span></p><p class="ql-block" style="text-align: justify;"><span style="color: rgb(237, 35, 8);">????不過,在現(xiàn)實中,酒肉朋友易找,真心知己難求。勸君結交情淡如水的良師益友,遠離充滿功利的虛情假意。</span></p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block"><span style="color: rgb(237, 35, 8);">????“</span><b style="color: rgb(237, 35, 8);">來世不可待,往世不可追</b><span style="color: rgb(237, 35, 8);">”出自《莊子·內篇·人間世》。其大意是:未來的世界不可期待,過去的時日無法追回。</span></p><p class="ql-block"><span style="color: rgb(237, 35, 8);">????這句話意在告誡世人:既不要糾結于過去,也不要不切實際地寄望于未來,要活在當下、珍惜當下,直面現(xiàn)實,好好把握眼前的時機和機會。</span></p><p class="ql-block" style="text-align: justify;"><span style="color: rgb(237, 35, 8);">????晚清至人曾文正公(曾國藩)所撰之十六字名言——“物來順應,未來不迎,當時不雜,既過不戀”,被后人視為充滿智慧而極具普適性的修身箴言。若究其淵源,可溯至《莊子》。曾文正公的“未來不迎”“既過不戀”,與莊子的“來世不可待,往世不可追”相較,雖表述有所不同,但所強調的主旨是一致的,就是:要珍惜當下!</span></p><p class="ql-block"><br></p> <p class="ql-block"> </p>